Διαβάζοντας τη Μεταμόρφωση του Κάφκα

 Πριν λίγες μέρες ξεκίνησα να διαβάζω το φοβερό αυτό διήγημα του του Φραντζ Κάφκα, αρχικά διστακτικά και στη συνέχεια με πολύ ενδιαφέρον έως το τέλος.

Πολύ συνοπτικά η Μεταμόρφωση εκδόθηκε το 1915 και είναι ένα από τα λίγα ολοκληρωμένα έργα του Κάφκα. Συνοπτικό, αλληγορικό και προσβάσιμο οικονομικά σε όλους (προσωπικά έδωσα 2,70 ευρώ σε ένα Bazaar βιβλίου).

Έχοντας τελειώσει λοιπόν, το συγκεκριμένο διήγημα, έσπευσα να ανατρέξω στο διαδίκτυο, γκουγκλάροντας διάφορες κριτικές και απόψεις πάνω στο έργο αυτό. Έμεινα άναυδος, να πω την αλήθεια, από την υπερβολική ανάλυση που αντίκρισα απ'όλους αυτούς τους αρθρογράφους.
Λίγη γκρίνια επειδή οι οικονομικές εκδόσεις δεν έχουν φιλολογικούς σχολιασμούς (λες και πρέπει να σε πάρει από το χεράκι κάποιος για να καταλάβεις ένα βιβλίο) και λίγο τα υπερκουλτουριάρικα σχόλια με επισημάνσεις που σε έναν απλό αναγνώστη φαίνονται πέρα για πέρα υπερβολικές και άτοπες.

Μου θύμισαν τις "φιλολογικές" αναλύσεις για τον "Κρητικό" του Σολωμού, όπου, η δήθεν κουλτούρα δεν σε άφηνε να φανταστείς μόνος σου και να ερμηνεύσεις αυτό που θες εσύ, αλλά σε ανάγκαζε να μπερδευτείς με άσχετα νοήματα και παρερμηνείες.

Στη Μεταμόρφωση του Κάφκα, πρώτα απ'όλα δεν βλέπεις τον "Κάφκα" που όλοι πλασάρουν και νομίζουν πως διαβάζουν. Ο Κάφκα της Μεταμόρφωσης έχει ελάχιστη σχέση με τον Κάφκα του μισοτελειωμένου Πύργου και ενώ σου παρουσιάζει την καταθλιπτική φύση ενός μεσαιοαστού πολίτη του 1910, ταυτόχρονα εάν δεν το διαβάζεις με σκοπό να εντείνεις τις διάφορες αυτοκτονικές τάσεις σου, μπορείς να γελάσεις μέσα από τα πολλά σουρεαλιστικά στοιχεία που έχει το διήγημα αυτό.

Αν και η αλληγορία της αστικής κατάθλιψης στο διήγημα αυτό, είναι πασιφανής, είναι σχεδόν ασυγχώρητο να μην σταθείς στον έντονο σουρεαλισμό του Κάφκα με βασικότερο παράδειγμα, την ίδια τη φύση του έργου, καθώς ο ήρωας ο Γκρέγκορ Σάμσα, ξυπνάει ως κατσαρίδα, κι αντί να ψάξει τα αίτια και να φρικάρει, ανησυχεί για το πως θα πάει στη δουλειά του.

Σχεδόν πουθενά δεν είδα την παραπάνω επισήμανση και απλά όλοι μένουν στις καταθλιπτικές και υπαρξιακές ανησυχίες που τους ξυπνάει ο Κάφκα, επειδή ένα μήλο καρφώθηκε στην πλάτη του...

Μπορεί να είμαι αρκετά περίεργος, αλλά προτιμώ πολλές φορές στο βιβλίο που διαβάζω να μην έχω έναν πρόλογο 40 σελίδων και επιπλέον (να αρχίσω) να αποφεύγω να διαβάζω "κριτικές" από κουλτουρέ μπλόγκερς, που μπορούν να σου παρερμηνεύσουν και 1 μόνο λέξη που χρησιμοποιήθηκε σ' ένα συγκεκριμένο διήγημα.

Ο Κάφκα ήταν Σουρεαλιστής, Black Humor ρε παιδί μου

Σπύρος Α.

Διαβάστε περισσότερα »

Η Ιστορία της άσχημης Αγκινάρας και του Μπλε Ραπανακίου

Μια φορά και έναν καιρό ζούσαν όμορφα και καλά δύο περίεργα, αλλά νόστιμα Λαχανικά.
Το ένα ήταν μία Αγκινάρα, άσχημη στην όψη αλλά με λίγο Λεμόνι άλλαζε εντελώς η γεύση της.
Από την άλλη ήταν ένα Ραπανάκι. Όχι με την κλασική κόκκινη απόχρωση αλλά με μια διαφορετική όψη. Θύμιζε αρκετά το μπλε του ουρανού λίγο πριν βρέξει αλλά και το μπλε της βαθιάς θάλασσας, που σε κάνει να φοβάσαι όταν βρίσκεσαι καταμεσής στο πέλαγος.

Τα δύο αυτά ξεχωριστά Λαχανικά, κάποια στιγμή έτυχε και βρέθηκαν στο ίδιο μέρος.
Δεν μίλησαν ποτέ, και το μόνο που αντάλλαξαν καθ'όλη τη διάρκεια που έμειναν μαζί, ήταν κοφτές ματιές που έριχναν το ένα στο άλλο. Παρόλα αυτά, κατάφεραν και τα δύο Λαχανικά ,παρά τη διαφορετικότητά τους, ν' αλλάξουν το σκεπτικού του κόσμου για όλα τα υπόλοιπα Λαχανικά. Τα υπόλοιπα Λαχανικά, ανησύχησαν, σκεπτόμενα για το τι θα απογίνει η καλή τους φήμη που με τόσο κόπο και ιδρώτα την είχαν κτίσει στον τομέα κατανάλωσης τροφίμων. Δεν γνώριζαν τι μπορούσε να είχε προξενήσει τη συγκεκριμένη αλλόκοτη κατάσταση..

Και αναρωτιόντουσαν διαρκώς :

- «Φταίει η άσχημη όψη της Αγκινάρας που επειδή την καλύπτει με λίγο λεμόνι νομίζει πως ομορφαίνει; »

- «Ή φταίει το μπλε χρώμα του Ραπανακιού που απωθεί τον κόσμο από την κατανάλωση του, καθώς θυμίζει κάτι σάπιο και παλιό;»

Η Αγκινάρα βέβαια και το Μπλε Ραπανάκι, δεν μπορούσαν να καταλάβουν εάν συνέβαινε κάτι. Στην πραγματικότητα δεν ήξεραν καν εάν συνέβαινε το οτιδήποτε και θεωρούσαν πως τα πάντα κυλούσαν τέλεια. Βέβαια το αποτέλεσμα της άγνοιάς τους και η άρνηση να δουν , έστω και λίγο παραπέρα, τα οδήγησε στο να μην μπορούν να δεχτούν κριτική.

Τι και εάν προσπαθούσαν μανιωδώς τα υπόλοιπα Λαχανικά να τους μιλήσουν, τι κι αν τα απεχθέστατα Φρούτα είχαν κι αυτά δίκιο ορισμένες φορές ; Η Αγκινάρα και το Μπλε Ραπανάκι παρέμεναν αμετάβλητα στις απόψεις τους.

Για να μην το πολυσυζητάμε, μετά το πέρας των απροσδόκητων (για αυτά τα δύο Λαχανικά) παραπόνων, η φήμη της Λαχανικής Κοινότητας είχε υποβαθμιστεί αισθητά. Ο κόσμος τα έτρωγε μόνο και μόνο για να χορταίνει και δεν ενδιαφερόταν πλέον για τη γεύση ή το χρώμα. Τα απεχθέστατα Φρούτα, αν και για ένα διάστημα είχε περιοριστεί η κατανάλωσή τους, επέστρεψαν τώρα πιο λαχταριστά και πιο γλυκά από ποτέ..

Η κατάσταση αυτή είχε φτάσει δυστυχώς στο απροχώρητο ,μιας και η αυτογνωσία της Αγκινάρας και του Μπλε Ραπανακιού απουσίαζε. Η μόνη λύση βρισκόταν στα ίδια τα Λαχανικά, τα οποία παρά τις αντιρρήσεις τους, δεν επέμειναν στα αιτήματά τους για περαιτέρω γνώση της άρνησης και της κοινωνικότητας τους. Δεν επέμειναν στο να απομακρύνουν την ασχήμια της Αγκινάρας και το χρώμα του Ραπανακιού, αφού έμαθαν ότι ήταν βλαβερά για αυτά.
Απλά αποδέχτηκαν την άρνηση τους
και....τελικά, υποβαθμίστηκαν κι αυτά μαζί τους, νοητικά και γευστικά.

Σπύρος Α.

Διαβάστε περισσότερα »

Top 5 «διαστημικές» ταινίες που μου άλλαξαν τον τρόπο σκέψης

 Δεν είναι λίγες φορές όπου βλέποντας μια ταινία, ένιωσα συγκίνηση αλλά και ταυτόχρονα γαλήνη. Μια ταινία η οποία λόγω της εξαιρετικής της σκηνοθεσίας, του κάστινγκ αλλά και της θεματολογίας καταφέρνει να δημιουργήσει στον θεατή την αίσθηση ότι μετά το πέρας της θα νιώθει σοφότερος και θα έχει "παιδευτεί". Προσωπικά η μανία μου με το σύμπαν και το διάστημα αλλά και τη φιλοσοφία που το διέπει, διαμορφώθηκε σε τεράστιο βαθμό από αυτές τις ταινίες. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο αποφάσισα να παρουσιάσω τις 5 αγαπημένες μου, ας τις πούμε sci-fi dramas, τις οποίες θα σχολιάσω όσο το δυνατόν περισσότερο περιληπτικά και παραστατικά.

1) Moon (2009) Μία ταινία απίστευτα underrated, που δεν δικαιολογείται, καθώς το φοβερό casting της (δηλαδή ο Σαμ Ρόκγουελ) και η μελαγχολική ατμόσφαιρα που το συνοδεύει, απογειώνει στην κυριολεξία την όλη πλοκή. Ο Σαμ υποδύεται έναν ήρωα που λέγεται κι αυτός Σαμ και δουλεύει ως εργάτης στο φεγγάρι. Προτέρημά του είναι να επιστρέψει στην Γη και στην οικογένεια του, την οποία έχει να δει αρκετά χρόνια. Βέβαια λίγο πριν τελειώσει η "θητεία" του ως εργάτης στο Φεγγάρι, μαθαίνει πως υπάρχουν και άλλοι εργάτες εκεί, εργάτες που του "θυμίζουν" λίγο τον ίδιο του τον εαυτό.

2) Sunshine (2007) Το Sunshine μπορεί να παρομοιαστεί πολύ εύκολα ως ένα post apocalyptic space drama, καθώς μία ομάδα επιστημόνων στέλνονται στον Ήλιο , του οποίου τα ενεργειακά αποθέματα έχουν σχεδόν τελειώσει, και ταυτόχρονα προσπαθούν να μάθουν τι στο καλό συνέβη στην προηγούμενη αποστολή που είχε ακριβώς τον ίδιο στόχο, αλλά εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει πίσω κανένα απολύτως σημάδι. Η ατμόσφαιρα αυτής της ταινίας, προσφέρει στον θεατή μία γαλήνη που δεν θα μπορούσε ποτέ να αποκτήσει. Τη γαλήνη της επαφής του ανθρώπου με το αστέρι της ζωής, τον Ήλιο.

3) Martian (2015) Ίσως μία από τις καλύτερες ταινίες του Ρίντλεϊ Σκοτ αλλά και του ίδιου του Ματ Ντέιμον. Και οι δύο τους κατάφεραν να αποδώσουν μία φουτουριστική και πολύ , πλέον, απτή ιστορία, όσο πιο ρεαλιστικά μπορούσαν. Η επιβίωση σε συνδυασμό με τις αφιλόξενες και τελείως εχθρικές ερήμους του Άρη, προσφέρουν στο θεατή μία γεύση για τους κινδύνους αλλά τις εμπειρίες που ίσως ζήσουν οι μελλοντικοί εαυτοί μας (ή κοντινοί απόγονοί μας).

4) 2001: A Space Odyssey (1968) Ή αλλιώς η αρχή του κακού και των κινηματογραφικών οραμάτων σχετικά με την εξερεύνηση του διαστήματος. Βέβαια αν και ήταν μια ταινία με εκπληκτικά εφέ, όχι μόνο για την εποχή της αλλά ακόμα και μέχρι σήμερα, δεν στόχευε μόνο στο να διεγείρει την περιέργεια του ανθρώπου σχετικά με το διάστημα. Το Space Odyssey του Κιούμπρικ, προσπαθεί να θέσει και άλλα ερωτήματα, σχετικά με την απαρχή της ανθρώπινης λογικής αλλά και της τεχνικής νοημοσύνης των μηχανών. Μία μάχη μεταξύ τεχνολογικού αποτελέσματος και ανθρώπινου δυναμισμού, πάνω στο πιο εχθρικό περιβάλλον που θα μπορούσε να λάβει ποτέ μία μάχη, στο διάστημα.

5) Interstellar (2014) Δεν έχω λόγια να περιγράψω τη συγκεκριμένη ταινία. Μπορώ να πω, πως ήμουν ιδιαίτερα επιφυλακτικός όταν βγήκε στους κινηματογράφους, καθώς ακουγόντουσαν πολλά περί "μετριότητας". Ο συνδυασμός όμως Κρίστοφερ Νόλαν και Μάθιου Μακόναχι διέλυσε κάθε αμφιβολία μου και με έκανε να σκεφτώ πως εάν ο κινηματογράφος έδειχνε συχνότερα τέτοιου είδους ταινίες, ίσως και η πειρατεία στο ίντερνετ να μειωνόταν αισθητά. Στη συγκεκριμένη ταινία, πάλι σ' έναν κόσμο λίγο πριν την Αποκάλυψη (λόγω έλλειψης τροφής) η ανθρωπότητα προσπαθεί να βρει λύσεις. Η μία είναι να ισοπεδώσουν τα όνειρα των νέων σχετικά με τις επιστήμες και το διάστημα και να τους ωθήσουν να γίνουν αγρότες, έτσι ώστε να προσφέρουν στην παραγωγή τροφής. Η άλλη λύση είναι πιο μυστική και προσβάσιμη από λίγους. Μία λύση αισιόδοξη η οποία προτείνει τον αποικισμό ενός άλλου πλανήτη. Ο Μακόναχι μαζί με την ομάδα επιστημόνων και 2 καταπληκτικά ανδροειδή θα αναζητήσουν σε αυτό το επικίνδυνο ταξίδι, έναν νέο πλανήτη στον οποίο θα συνεχίσει την ιστορία του ολόκληρη η ανθρωπότητα. Και εκτός από το άγχος αυτό θα αντιμετωπίσουν face to face την ίδια την 4η διάσταση του χρόνου. Απλά καταπληκτικό.

Διαβάστε περισσότερα »

Οι «της πάνω» κι οι «της κάτω» Πλατείας (Αγανακτισμένοι)

Πέρασαν μέρες και μήνες (όπως λέει και το τραγούδι) κι αποφάσισα τελικά να ξαναγράψω στο πολυαγαπημένο μου μπλογκάκι (το οποίο ακροβατεί στα όρια της ανυπαρξίας),
Αν και το θέμα που θα θίξω είναι εντελώς άσχετο με τα σημερινά πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα, είναι κάτι που ακούω συχνότατα, όχι μόνο σήμερα, αλλά από τα 16 μου.

Σίγουρα όλοι θυμόμαστε τους γνωστούς Αγανακτισμένους του Συντάγματος της πάλαι πότε Πασοκικής Αυτοκρατορίας. Και σίγουρα θυμόσαστε την διάκριση μεταξύ των "Άνω-πλατειατών" και των "Κάτω-πλατειατών". Δύο χωριών ομοίων ανθρώπων, με όμοια αιτήματα, ομοίως χειραγωγημένοι από τα ελληνικά εργασιακά συνδικάτα (ιστορία για άλλη φορά που λέμε) και με όμοιες περίπου ιδεολογίες και σκέψεις. Οι μεν Κάτω κατηγορούσαν βέβαια του Δε πάνω (μετά το πέρας των γεγονότων προφανώς, γιατί κάπου πρέπει πάντα να ρίξεις την ευθύνη της αποτυχίας σου) για αποκλίνουσες φασιστικές (χρυσαυγίτικες δηλαδή) συμπεριφορές. Οι Πάνω όμως, είτε εξαφανίστηκαν απλά μέσα στο πλήθος, των Δυσαρεστημένων πλέον, Ελλήνων, είτε ψήφισαν Χρυσή Αυγή το 2012.

Ναι, βέβαια όπως οι πάνω ήταν εκκολαπτόμενοι χρυσαυγίτες, έτσι και οι κάτω ήταν εξίσου εκκολαπτόμενοι χρυσαυγίτες , αλλά και οι υπόλοιποι 450.000 ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής που την ψήφισαν τότε και συνεχίζουν μέχρι σήμερα (Ένα μεγάλο φχαριστώ στον Απόστολο που απέσπασε καμιά 10χιλιαριά ψηφάκια στις τελευταίες εκλογές, από τους φαζίστες).

Σαν ενεργό θύμα (μαλάκας) , θυμάμαι που πήγαινα κι εγώ στους Αγανακτισμένους. Είχα πάει για την ακρίβεια 3-4 φορές και κουβαλούσα και άλλους φίλους - θύματα -  μαλάκες.

Υπάρχουν και φωτογραφίες, τις οποίες σαν σωστός μαλάκας, είχα φροντίσει να τις ανεβάσω και στο facebook. Παρόλα αυτά, μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως , παρά τους πατριωτικούς και αντιμνημονιακούς διθυράμβους που ακουγόντουσαν από δω κι από κει, κανείς δεν έλεγε τότε ότι πάνω είναι χρυσαυγίτες και κάτω αναρχικοί. Εγώ ήμουν πάνω, όπως και διάφοροι συριζαίοι,αριστεροί και αναρχικοί, αλλά όπως και πολλοί συνομήλικοι μου, οι οποίο σαν σωστά πρόβατα είχαν κατέβει και αυτοί, στο Σύνταγμα.

Οι πολύ έγκυρες δημοσκοπήσεις πάντως (πιστεύω λατρεύουμε σαν λαός τις έγκυρες δημοσκοπήσεις) έβγαλαν πως το 90% της άνω πλατείας Συντάγματος ήταν ακροδεξιοί φασίστες και αντίστοιχα το 90% της κάτω πλατείας, αριστεροί, αναρχικοί και αντιεξουσιαστές. Εμένα μου φαίνεται σαν ένα ωραίο παραμυθάκι το οποίο πλάστηκε από αυτούς που συμμετείχαν στις τότε διαδηλώσεις (με τις κατσαρόλες και τις συναυλίες των μπλιαχ 166) για να δικαιολογήσουν εν μέρει την αποτυχία του κινήματος και στη συνέχεια τη  "μη" αναμενόμενη εκλογή της Χρυσής Αυγής.

Εντύπωση βέβαια δεν μου έκανε μόνο αυτό, αλλά και το γεγονός ότι άκουγα αυτές τις χαζομάρες κι από άτομα πνευματικών και καλλιτεχνικών κύκλων. Οκ, δέχομαι την κατηγορία ότι ήμουν σχετικά χαζός που πήγαινα στους αγανακτισμένους, αλλά πως μπορείς  να βαπτίζεις φασίστες, κάποια άτομα απλά επειδή κάθονται σε διαφορετικό μέρος της πλατείας ; Δηλαδή εγώ και οι 16χρονοι συμμαθητές μου που πηγαίναμε εκεί σαν σωστοί βλαμμένοι, ήμασταν και χρυσαυγίτες; Η σωστή απάντηση σ' αυτό το ερώτημα δεν είναι μόνο ένα απλό όχι ή ένα απλό ναι, αλλά η λέξη νεοέλληνας. Τι πιο εύκολο από το να ρίχνεις πάντα αλλού τις ευθύνες της αποτυχίας σου; Τι πιο εύκολο από το να μην εμβαθύνεις στα συνολικά σφάλματα του παρελθόντος σου, αλλά να τα ψαρεύεις από το πρόσφατο παρελθόν, σαν να είναι μια ξαφνική παρθενογένεση; Τι πιο εύκολο από το να κατηγορείς κάποιον άλλον αντί για τον ίδιο σου τον εαυτό;
Ναι η απάντηση είναι νεοέλληνας για όλα αυτά. Λες και η Χρυσή Αυγή περίμενε τους αγανακτισμένους για να γίνει διάσημη και να βγει 3ο κόμμα. Όχι επειδή η Πασοκική και η Νεοδημοκρατορική αυτοκρατορία (είναι μία πλέον) την έθρεφαν από μικρή για να την αφήσουν ελεύθερη τώρα, σ αυτή την εποχή της μαζικής κρίσης... Όχι, περίμεναν να πάνε στην άνω πλατεία του Συντάγματος για να γίνουν ευρέως γνωστοί και μαζί με εμένα να φωνάζουν τα ωραία συνθήματα , στυλ "να καεί να καεί το μπουρδέλο η βουλή".

Το βίντεο είναι του 2010 αλλά πιστεύω πως εκφράζει απόλυτα τα όσα λέω.

Και όπως είπα, ήμουν ηλίθιος μεν, αλλά όχι δα και χρυσαυγίτης.

Σπύρος Α.

Διαβάστε περισσότερα »